Yergi Alay Eleştiri Temalı Türküler

Toplumda görülen eksikliklerin, hoş görülmeyen kişilerin eleştirildiği, yerildiği mizaha dayandırılarak yazılan söylenen alay içeriği de barındıran türküler bu kategoride yer alır.
Yergi, eleştiri, alay kelimeleri birbirlerinden farklı çağrışımlar yapsa da kullanıldıkları anlamda birbirlerini etkiliyor olması sebebiyle bu kelimelerin türkü türünde beraber değerlendirilmesi gayet tabiîdir. Yergi kelimesi disipline göre taşlama, hiciv, satire kelimelerine karşılık gelmektedir.

Taşlama türkülerinde, sabit bir kişiye yöneltilen düşmanlık duyguları ile sert sövgülerin dile getirildiği gibi somut bir olaydan hareket edilerek bir düzenin yerilmesinin de yapıldığı anlaşılabilir. Bu çemberdeki türkülerin bazılarının da sert bir yergi olmayıp hafiften alay, şaka eda taşıdığını, amacı, gülünç olan şahısları veya olayları anlatıp etrafı eğlendirmek olduğu düşünülebilir.

Bu grup türkülerden anonim olanların sayısının çok az olduğunu sahibi bilinen türküler arasında bu konuda bilinen çok sayıda türkü olduğu bilinmektedir. Türkülerde yergi-alay-eleştiri aracılığıyla yaşanılan zamana, kişi ve kurumlara, topluma karşı yergiler; güldürücü, iğneleyici, alaycı bir tavırla tenkitler sergilenir.

Bu türde bulunan türküler için derlenen türkü örneği

Uzaktan Baktım Canımın Canı- Aşık Veysel

Uzaktan da baktım canımın canı
Yanına vardım Sivas’ın Han’ı
Almışlar peteği kalmış kovanı
Yandım Allah dul avradın elinden

Bir kuşacık alsam kuşanmak ister
Bir yumuş buyursam üşenmek ister
Bir kötü söylesem boşanmak ister
Yandım Allah dul avradın elinden

Akşam olur ineklerini sağar
Sabah olur çocuklarımı döver
Yatakta da eski erini över
Yandım Allah dul avradın elinden

Nideyim ben parasını pulunu
Arkasına toplamış beş kulunu
Almayın arkadaşlar dul avradı
Yandım Allah dul avradın elinden

Bu yazı Turkusozleri.com’a aittir ve telif hakları korunmaktadır. İzin alınmadan kopyalanması, çoğaltılması veya dağıtılması yasaktır. İzinsiz kullanım durumunda yasal işlemlere başvurma hakkımız saklıdır.